De projectleider(s) - achtergrondinfo

Naam projectleider: Machteld van der Meij
Contactgegevens: [email protected]
Werkzaamheden: projectleider Gruitpoort Theater, projectleider Servicepunt Amateurkunst West-Achterhoek, Cellist Symfonieorkest Nijmegen en bestuurslid Vrienden van het Geldersorkest

Recente activiteiten t.a.v. het pact:
Verhalenoogst (16toen16nu en Toen was ik 14), Kunst aan Huis, Buurttheater, Kunst & Naoberschapsacademie, Buurtcultuur.

Naam projectleider: Erwin Eijkelkamp
Contactgegevens: [email protected]
Werkzaamheden: projectleider Lang Leve Kunst Gruitpoort Doetinchem.

Recente activiteiten t.a.v. het pact:
Verhalenoogst (16toen16nu en Toen was ik 14), Kunst aan Huis, Buurttheater, Kunst & Naoberschapsacademie, Buurtcultuur.

Interview met Machteld over haar project:

'Wat begon als ouderenprojecten bleek ook een inspirerende bron voor jongeren te zijn.'

Lang leve kunst en naoberschap, een voorbeeldproject voor het hele land

Naoberschap. Volgens Machteld van der Meij, projectleider Lang Leve Kunst en Naoberschap, wordt het woord in Twente met oa geschreven en in de Achterhoek met ao. Maar afgezien van dat triviale detail is de betekenis hetzelfde en is ze erg blij dat Lang Leve Kunst en Naoberschap landelijk wordt gezien als hét voorbeeldproject dat een verbinding tussen zorg en cultuur weet te leggen.

Vijf jaar geleden zette Machteld van der Meij het Servicepunt Amateurkunst op bij De Gruitpoort in Doetinchem. Waar naoberschap vroeger vanzelfsprekend was, hebben de demografische en economische ontwikkelingen hun weerslag gehad op de sociale netwerken van ouderen. Om de cohesie te bevorderen werden kunstzinnige projecten ontwikkeld waarbij ouderen en amateurkunstenaars samenwerkten. De amateurs, actief in een muziekvereniging, dansgroep of beeldende kunstkring, werden gekoppeld aan ouderen en daarbij ondersteund door professionele kunstenaars.

'Dat sloeg erg goed aan,' aldus Van der Meij. 'Zo zijn er bijvoorbeeld in het kader van Lang Leve Kunst en Naoberschap workshops korenregie en podiumpresentatie georganiseerd, waar de vitale ouderen veel aan gehad hebben en waaruit nieuwe netwerken zijn ontstaan.

Ontroerende gesprekken
Maar ook voor de minder vitale senioren en zelfs degenen die dementeerden was er een programma. Voor die laatste groep is er bijvoorbeeld het project Beeldende Kunst aan huis, onder begeleiding van kunstenares Berna Bonekamp. De amateurs gaan met wat kunstwerken in een koffer op bezoek bij de ouderen en vervolgens ontstaat er een gesprek. Kritische geesten zeiden destijds dat het weinig zin zou hebben dementerende mensen met kunstuitingen te confronteren. Het tegendeel is waar, het resultaat is ronduit verbluffend en ontroerend. Mensen kwamen helemaal los. Doordat er helemaal geen beroep werd gedaan op hun ratio, konden ze gewoon zeggen wat ze ervan vonden. Het begon met: 'Wat een lelijk ding, die verfrommelde fles', of 'wat een mooie kleuren', maar daarna ontstonden er zeer levendige gesprekken.'

Spin-off
De ouderenprojecten hebben daarnaast ook nog eens voor een mooie spin-off gezorgd: de koppeling van jongeren en ouderen. Neem bijvoorbeeld het project 16 TOEN 16 NU, waarbij 16-jarige scholieren bij ouderen op de koffie gingen en hen interviewden over hun jeugd. Voor veel jongeren waren de verhalen een eye-opener. Een van de scholieren formuleerde het als volgt: “Misschien moeten wij – de jongeren van nu – maar eens stoppen met zeuren over school. Wij kunnen tenminste naar school en een opleiding naar keuze volgen. U had die keus niet eens.”

In het kader van het deelproject Buurttheater, in samenwerking met muziektheaterschool Grid, werd onlangs de muziektheaterproductie Oma is kwijt uitgevoerd. De deelnemers staan alweer te popelen om aan een nieuw project te beginnen.

Landelijke en regionale steun en erkenning
Lang Leve Kunst en Naoberschap is inmiddels niet alleen omarmd door het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek, maar ook door het landelijk programma Lang Leve Kunst, dat het 'een voorbeeldproject voor het hele land' noemt.

'We zijn heel blij met deze erkenning,' verklaart Van der Meij, 'evenals met de financiële steun van de particuliere fondsen Sluyterman van Loo en de stichting RCOAK, een fonds voor ouderen.'

De wijk in
Of er nog meer op stapel staat? 'We gaan nu ook de wijk in. De ouderen die nog zelfstandig wonen, zijn het moeilijkst te bereiken. Daarom werken we aan een project dat voorlopig onder de titel Kunst in de wijk te boek staat, waarbij we in samenwerking met organisaties kunst op het menu willen zetten. Zoals met Sportservice Doetinchem, die al enkele jaren wandelingen in de wijken uitzet. Voorbeelden? We denken aan het maken van collages van rondslingerend afval uit de eigen wijk, of een zoekopdracht met foto's van vroeger. Verhalen, muziekochtenden, muziektheater. Noem het maar, zolang het maar aansluit bij de leefwereld van de wijkbewoners.'

Ga terug naar: Lang leve kunst en naoberschap, een voorbeeldproject voor het hele land